Skąd różnice?
Odpowiedź tkwi dokładnie tam, gdzie koralowce tworzą rafy w naturalnym środowisku. Aby pomóc Wam zrozumieć, jak bardzo złożone są to systemy, postaram się w prosty sposób je opisać.
W naturze wyszczególniamy trzy rodzaje raf (chociaż istnieje kilka innych wariantów lub form):
1. Rafa barierowa
Rozciąga się równolegle do linii brzegu, znacznie od niego oddalona. Tworzy spore, zazwyczaj głębokie laguny. Są to największe, bardzo złożone struktury. Co istotne, jej przednia strona jest narażona na bardzo silne prądy morskie.
2. Rafa przybrzeżna
Najbardziej rozpowszechniona forma. Często przylega do brzegu. Zdarza się że dzieli ją od niego laguna (może być to niewielka odległość bardzo płytkiej wody, lub zwykły pas pełen osadów). Panują tutaj bardzo zróżnicowane warunki, nie da się jednoznacznie ich określić. Zależą one od położenia danej rafy.
3. Atole
Są to okrągłe wyspy, które otacza pas rafy, natomiast wewnątrz tworzą się spokojne laguny. Bywają otwarte (linia brzegowa danego atolu jest przerwana i nie tworzy zamkniętego obwodu) lub zamknięte. Wpływa to na ilość świeżej wody, która dostaje się wewnątrz. Wraz z nią zmienia się m.in. dostępność pokarmu lub temperatura wody.
Koralowce zamieszkują każdy skrawek tych cudownych i zróżnicowanych formacji. Bezpośredni wpływ na rozwój gatunków mają czynniki takie jak światło, temperatura, zasolenie, ruch wody oraz ilość dostępnego pokarmu.
Acropory, Seriatopory, Sthylopory i inne gatunki zaliczane do koralowców drobnopolipowych, są rewelacyjnie przystosowane do silnych ruchów masy wody na szczytach rafy. Ich szkielety są bardzo twarde oraz cienkie. Pozwala to zmniejszyć opór przepływającej wody i uniknąć uszkodzeń. Dodatkowo ich tkanka przystosowana jest do bardzo silnego oświetlenia. Jest to spowodowane palącym słońcem jakie pada na taflę wody w okolicach strefy równikowej.
Nieco dalej, mamy wypłaszczenia, tyły raf i laguny, które oferują rozproszony i osłabiony ruch wody. To z kolei powoduje pojawienie się większej ilości osadów w wodzie, co ogranicza oświetlenie i zapewnia łatwiejszy dostęp do pokarmu. Tutaj żyją rozmaite gatunki tzw. LPS (koralowców wielkopolipowych), takich jak Acanthastrea, Alveopora, Catalaphyllia, Euphyllia, Goniopora, Lobophyllia czy Scolymia. Już na pierwszy rzut oka widać znaczne różnice. W większości posiadają one spore polipy, ułatwiające pozyskać zdobycz. Ponadto źle znoszą mocne oświetlenie, które podrażnia ich tkankę.
Na rafie nietrudno też o różne zagłębienia, szczeliny czy podwodne jaskinie. Zwiększona ilość osadów oraz sama głębokość, skutecznie tworzy “filtr” dla promieni słonecznych. Stąd wiele gatunków wykrztałciło zupełnie inną strukturę szkieletów, oraz tkanek (polipów). Wraz ze zmianą warunków, doszło do całkowitej zmiany sposobu pozyskiwania energii. Koralowce zrezygnowały z fotosyntezy, na rzecz skuteczniejszych w tych warunkach aparatów pozyskiwania zdobyczy (koralowce niefotosyntezujące). Przykładem mogą być już mocno rozpowszechnione w akwarystyce gatunki jak Dendrophyllia, Tubastrea czy wiele różnobarwnych Gorgonii.
Zakładając nowy zbiornik zdecydowana większość początkujących, pomija aspekt dokładnego planowania przyszłej obsady. Jest to ogromnie ważne, ponieważ każdy właściwie dobrany element składa się na przyszły sukces. Świadomość wymagań środowiskowych naszych podopiecznych pozwoli nam nie tylko cieszyć się pięknym odwzorowaniem prawdziwej i zdrowej rafy, ale również zapobiegnie frustracji spowodowanej problemami z utrzymaniem niektórych gatunków.